Kristal Kar Tanesi Röportajı

Neredeyse 0,1 milimetre çapındaki buz kristalleri soğuktan birbirlerine yapışarak kar tanelerini oluştururlar. Hafiflikleri nedeniyle yere o kadar yavaş inerler ki 3000 metreden inmeleri 2 saat alabilir. Sizin uykunuz gelmeden ve kar taneleri havadan yere düşüne kadar söyleyelim: Hepsinin içinde geometrik şekiller saklıdır. Elimizde eriyip gitmeden onları farketmemiz gerekir.


Sevgili kar tanesi, kendinizi nur tanesi veya annenizin bir tanesi olarak görüyor musunuz?

(gülüşmeler) doğrusu bütün bunları düşünmemiştik. ama isterseniz olabiliriz. ama tabi annemiz buna ne der bilemeyiz.

Efendim içinizde buz kristalleri olduğu söyleniyor. Bunu halkımızda gizliyecek misiniz?

bunda saklayacak bir şey yok. hem de milyonlarca bulunduruyoruz. isteyenlere mikroskopla verdiğimiz pozları gösterebiliriz. herbirimizin farklı bir model olduğunu fark edecekseniz.

Peki kristaller neden şekillidir?

kristaller şekillerini, erimiş maddelerin yavaşça soğumasından alırlar. bu sırada maddelerin atomları birbirlerine doğru yakınlaşır, derken kristal oluşur. bazıları genellikle açık renkli ve karmaşık geometrik hallere bürünür.

Kardanadamların da sizler gibi kristal yapıda olmalarını ister miydiniz?

harika bir fikir! madem işin içinde bizler varız, şekillerimiz elbette ki akla gelebilir. trigonal bir kafayı, monoklinik bir gövde ile düşünmeye başladım ama sanırım olmazdı. çocuklar buna pek anlam veremezlerdi, kendilerine yakın bulmazdı.

Bilim İnsanlarinin Çocukluğu-1: Gauss

Çocukların yaratıcı fikir geliştirmek konusunda pek başarılı oldukları hep söylenir. Konu matematik olsa bile, ellerinden gelini yapmaya devam ederler. Bilim insanlarının hayat hikayelerine çocukken başlarsak pek güzel öyküler yakalamak mümkün. İşte bunlardan birisi: Güvercin Yuvası İlkesi:


Ünlü Matematikçi Gauss, birgün babasıyla ormanda gezerken şöyle bir soru sorar:" Bu ormanda yaprak sayısı aynı olan iki ağacın olması için koşul söyleyebilir misin?" Baba bu ilginç soru karşısında düşünmeye başlarken küçük Gauss sorunun yanıtını kendi verir: "Eğer ormandaki yapraklı ağaç sayısı bu ormanın en çok yaprağı olan ağacın yaprak sayısından daha fazlaysa en az iki ağacın yaprak sayıları aynıdır. "Bu hikaye Newton'un "elma hikayesi" gibi bir efsane olabilir ama küçük Gauss'un karmaşık görünen yanıtının basit bir açıklaması vardır.

Güvercin beslediğinizi düşünün. Bunlar da yuvalarına girmiş olsunlar. Eğer güvercin sayısı, yuva sayısından fazlaysa mesela dört yuva ve beş güvercin varsa en az bir yuvada birden fazla güvercin olacaktır. Bu sebeple bu ilkeye güvercin yuvası ilkesi adı verilmiştir. [vs]

Güncel Matematik Sözlük Projesi (T-math)

Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde vakti zamanında girişilen bir projeden bahsediyoruz. Adı tdk sözlük değil, t-math.


T-Math projesi bir matematik öğretimi ve öğretmen eğitimi projesi olup, ilköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin pedagojik matematik bilgilerini, bilgi ve becerilerini güncel teknoloji ve açık uçlu problem çözme uygulamaları ile geliştirilmesini ve bu konuda araştırma altyapısı oluşturmayı hedeflemektedir. [aha]

Proje kapsamında düşünülen matematik sözlüğünün özelliklerini merak edenlere açıklıyoruz:


Matematik terimlerini anlayamayan, zihninde canlandıramayan beyinlere biraz olsun açıklık getirmek, izah etmek. Evet evet, bunu yaparken günlük hayattan örnek bile vereceklerini söylüyorlar. (Tıpkı tdk'nın örnek cümleleri gibi) Bir de açıklanan terimleri hatırlatan diğer terimler yer alacakmış. Proje 2005-2006 yılları arasında sürmüş. Biz bu kadar bilgiye ulaşabildik.

Tamamlanabilmiş mi? Onu bile bilmiyoruz :)